Onderwijs- en Examenregeling

Vastgesteld op: 23-06-2025

Inleiding

Je leest nu de OER die hoort bij jouw opleiding. Hierin kun je terugvinden hoe deze opleiding eruit gaat zien, welk onderwijs je wanneer gaat volgen en welke examens je gaat doen.

De algemene informatie over het studeren bij MBO Utrecht vind je op de website.

Deze OER hoort bij de opleiding: Pedagogisch Werk (niveau 4).

Het kwalificatiedossier dat hoort bij deze opleiding vind je hier: 25697 Gespecialiseerd pedagogisch medewerker (23285 Pedagogisch Werk).

Onderwijs

Kerntaken & werkprocessen

Hieronder zie je uit welke kerntaken en werkprocessen dit kwalificatiedossier is opgebouwd.

Algemene informatie over de opleiding

Doorstroommogelijkheden na opleiding

Na het behalen van je GPM (niveau 4) diploma, kan je gaan werken in de kinderopvang. Je kan eventueel ook doorstromen naar een niveau 5 opleiding of een HBO opleiding.

Visie op onderwijs en examinering

Missie MBO Utrecht

We stimuleren studenten in hun groei als mens én als zelfbewuste, flexibele professional. Zodat zij blijvend en waardevol bij kunnen dragen aan de arbeidsmarkt en samenleving van nu en morgen. 

Visie MBO Utrecht

Wij geloven in onze studenten. Bij ons mag je ontdekken en zijn wie je bent. Met goed onderwijs geven we richting en ruimte aan het ontplooien van talenten. We stimuleren een op ontwikkeling gerichte mindset. Zo heeft elke student het zelfvertrouwen en een stevige basis om een goed bestaan op te bouwen. En mee te bewegen met voortdurende veranderingen in de samenleving en werk. 

We zien om naar elkaar en onze omgeving. We laten studenten zien dat ze onderdeel zijn van een veel groter geheel. We stimuleren hen om bij te dragen aan een meer verdraagzame en duurzame samenleving. Een samenleving die gebaseerd is op waarden als gelijkwaardigheid, naastenliefde, rechtvaardigheid én waarin we evenwichtig omgaan met de aarde. We willen studenten bewustmaken dat zij het verschil kunnen maken. 

Wil je hier meer over lezen bekijk dan https://www.mboutrecht.nl/over-ons/missie-visie-strategie/.

De visie van jouw opleiding vind je hier:

Wij bieden studentgericht onderwijs dat beantwoordt aan de behoeften in de kinderopvang en het onderwijs. Dat doen we in samenwerking met het werkveld waarbij we gezamenlijk streven naar kwaliteit en een duurzame verbondenheid zodat wij actief bij kunnen dragen aan brede inzetbaarheid en leven lange ontwikkeling van professionals in kinderopvang en onderwijs.

Binnen de academie voor Kind& Onderwijs vinden wij het belangrijk dat de persoonlijke talenten van de student verder worden ontwikkeld.

Onze onderwijsvisie rust op de volgende vijf pijlers. Deze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden:

·        Student centraal

·        Ontwikkelingsgericht

·        Uitdagend en op maat

·        Student aan het roer

·        Betekenisvol: real life en contextrijk

Binnen deze BBL-opleiding is er, samen met het werkveld, nagedacht over invulling en duur van het opleidingstraject om te zorgen voor kwaliteit. Er is bewust gekozen voor een aanbod van lessen om, samen met de docent en medestudenten, de vertaalslag van theorie naar praktijk te maken en vice versa. Ook verwachten wij van de student een minimum aantal werkuren in de praktijk om op die manier de tijd te nemen om vaardigheden eigen te maken en een gedragsverandering, waar nodig, te bewerkstelligen.

Binnen de (reeds versnelde) opleiding, is er in uitzonderlijke gevallen een mogelijkheid verder te versnellen. Dit valt onder persoonlijk leren, waarbij een student een persoonlijke leerroute* kan bepalen Binnen onze opleiding geven wij versnellen binnen onze visie en kaders vorm: dit betekent dat de student een persoonlijke leerroute volgt bínnen een groep en blijft deelnemen aan lessen. Versnellen (of andere leerroutes) zullen nooit volledig als thuisonderwijs vormgegeven worden.

*Dit gebeurt altijd in overleg met de SLB-er en pas na goedkeuring van de werkgever en de opleiding.

Aanvullende informatie voor School-vAK (niet voor PMK)
Bij deze opleiding komen antroposofische grondbeginselen terug in het onderwijs. Zo wordt de antroposofische visie breed toegepast op onder andere: de ontwikkeling van de mens (menskunde), vakprofessionaliteit en opvoeden en onderwijs. De antroposofische inhoud staan nooit los van de reguliere inhoud zoals vastgelegd in het kwalificatiedossier maar is aanvullend of slaat een brug tussen beiden.  

De antroposofische kinderopvang en het vrijeschool onderwijs laten zich inspireren door het antroposofisch mens- en wereldbeeld van de Oostenrijkse filosoof Rudolf Steiner (1862- 1925). Hij benadrukt het belang van de ontwikkeling van de eigen individualiteit in de kindertijd binnen een sociale context. Deze eigenheid vormt als het ware de basis van de hele menselijke biografie. Zo zijn kind-zijn en mens-worden onlosmakelijk met elkaar verbonden. 

Onze visie op examinering is te vinden in de examenhandleiding, te vinden op interne kanalen.

Het onderwijsteam

Het BBLteam van jouw opleiding is werkzaam binnen het team Kind& onderwijs. Het BBLteam heeft onderwijservaring en affiniteit met en/of ervaring in het werkveld kinderopvang. Naast docenten & studieloopbaanbegeleiders, bestaat het team uit een teamleider, clusterdirecteur, verzuimcoördinator, officemanager en ondersteunende diensten. Af en toe maken we gebruik van ZZP-ers uit de branche en in de projectweken van gastdocenten uit de praktijk. Voor de namen van de teamleden verwijzen we naar de interne kanalen.

Het onderwijsprogramma

Hieronder vind je het globale onderwijsprogramma voor deze opleiding. Je ziet daarin hoeveel begeleide onderwijstijd (BOT) en beroepspraktijkvorming (BPV) je volgt per studiejaar.

BOT

BPV

Jaar 1

200

610

Jaar 2

200

610

Totaal

400

1220

*bovenstaande aantal BOT en BPV uren is het wettelijk minimum. Onze opleiding voldoet aan deze minimale uren. Per samenwerkingspartner en doelgroep (kinderopvang, BSO, onderwijs) kan het aantal BOT en BPV uren afwijken van bovenstaande overzicht.

Het onderwijsprogramma is uitgewerkt in het onderwijsplan. Binnen de BBL-opleiding van Kind & Onderwijs wordt er gewerkt met 4 periodes per schooljaar. De beroepsgerichte vakken en praktijkopdrachten binnen één periode zijn een voorbereiding op het (praktijk)examen, waarmee je betreffende periode afrond. Binnen een periode is het onderwijs uitgewerkt als cursus in Canvas. Naast de beroepsgerichte vakken bestaat het onderwijs uit AVO (Algemeen Vormend Onderwijs), LOB (LoopBaanOriëntatie) en burgerschap. Ons onderwijs wordt zoveel mogelijk samen met de praktijk (samenwerkingspartners) vormgegeven.

Elke laatste lesweek in een periode is een projectweek, waarin onderwerpen aan bod komen, waarvoor in het reguliere programma geen ruimte is. Aan het begin van een periode stellen studenten POPleerdoelen (PersoonlijkOntwikkelingsPlan) op, waarop aan het eind van de periode gereflecteerd wordt. Op belangrijke momenten in de opleiding vindt er aan het eind van een periode een POPgesprek tussen student en SLB-er (StudieLoopbaanBegeleider) en eventueel werkbegeleider plaats. In dit gesprek staat de ontwikkeling en (studie)voortgang van de student centraal.

In onderstaande blokkenschema’s* zie je een voorbeeld van een onderwijsprogramma in jaar 1 en jaar 2. Je ziet hoe de opleiding is opgebouwd en welke (beroepsgerichte) vakken je per periode volgt (Let op: het onderwijsprogramma en duur van de opleiding verschilt per samenwerkingspartner, dit betekent dat de opbouw en duur van jouw opleiding kan afwijken van het voorbeeld). Het onderwijsprogramma is gebaseerd op het kwalificatiedossier, waarbij de benodigde kennis en vaardigheden van het beroep terug te vinden zijn in ons onderwijs. En is waar mogelijk met de praktijk afgestemd. Gedurende de opleiding kunnen er nog (inhoudelijke) wijzigingen plaatsvinden in het aangeboden onderwijsprogramma).

*Schoolvak heeft een andere inhoud/opbouw vanwege antroposofische uren die ook worden aangeboden. Informatie hierover volgt bij de start van de opleiding.

Wettelijk is vastgelegd dat een BBLstudent minimaal 20 uur werkzaam moet zijn binnen de kinderopvang (wanneer een student werkzaam is op een BSO is dit aantal minimaal 12 uur).

 

Keuzedelen

De keuzedeelverplichting in studiebelastingsuren (SBU) voor jouw opleiding is:

Kwalificatie

Soort opleiding

Keuzedeelverplichting (studielast)

Keuzedeelverplichting bij gemotiveerd afwijken (studielast)

Niveau 4

Middenkaderopleiding 3 jaar of > 3 jaar

720 klokuren

480 klokuren

Je kiest tijdens de loop van een opleiding één of meerdere keuzedelen, gelet op de keuzedeelverplichting die geldt voor deze opleiding. De keuzedelen die je op deze opleiding kunt volgen zijn:

De keuzedelen zijn een verrijking van je opleiding. Het kan een verdieping of verbreding zijn van het beroep, het voorbereiden op doorstroom naar een hoger niveau of gericht zijn op meer algemene onderwerpen zoals diversiteit. Op deze manier kun jij je binnen je opleiding al specialiseren in een bepaalde richting of je goed voorbereiden op een vervolgopleiding. Tijdens de opleiding word je geïnformeerd over het meest recente aanbod keuzedelen en wanneer je de keuzedelen mag kiezen.

Let op: De keuzedelen zijn bedoeld om flexibele opleidingen aan te bieden die goed aansluiten bij de vraag van de arbeidsmarkt. MBO Utrecht behoudt zich het recht voor om gedurende je opleiding het aanbod van keuzedelen te wijzigen. Als student van MBO Utrecht kun je geen rechten ontlenen aan de aangeboden pakketten van keuzedelen.

 

Keuzedelen arrangement*

De keuzedelen die je op deze opleiding kunt volgen zijn:

Keuzedeel

sbu

Plaats examen

K0024 Diversiteit

480 sbu

Werkplek

K0152 Expressief talent***

480 sbu 

Werkplek  

K0611 BSO 8-12 jaar  **

240 sbu

Werkplek

K0793 BSO 4-8 jaar***

240 sbu

Werkplek

K0879 Specialist leesbevordering

240 sbu

Werkplek

K1155 Didactische ondersteuning basisonderwijs****

240 sbu

Werkplek

K1226 Begeleider praktijkleren**

240 sbu

Werkplek

K1266 Specialist babyontwikkeling

240 sbu

Werkplek

K1383 Bewegend kind basisonderwijs KDV en BSO

480 sbu

Werkplek

K1496 Gezonde leefstijl in de kinderopvang

240 sbu

Werkplek

K2031 Doorstroom HBO en Maatschappij

240 sbu

Werkplek

*indien uitstroom zonder diploma, maar wel het examen van dit keuzedeel met goed gevolg afgerond, dan ontvang je een certificaat.

**dit keuzedeel is verplicht voor studenten die bij onze samenwerkingspartner Kindergarden werken om de opleiding zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de uiteindelijke werkplek van de student. Dit keuzedeel is niet beschikbaar voor studenten die bij een andere werkgever werken.

***deze keuzedelen zijn verplicht/ een keuze voor studenten die bij onze samenwerkingspartner School-Vak werken om de opleiding zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de uiteindelijke werkplek van de student.

****dit keuzedeel is alleen bestemd voor & een verplichting voor de studenten die de opleiding tot Pedagogisch Verbinder volgen. Na afronding ontvangt de student een certificaat.

 

Inspanningsverplichting Loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB)/Burgerschap

Voor LOB en Burgerschap geldt een inspanningsverplichting. Dat wil zeggen dat je moet laten zien hoe jij je tijdens je opleiding hebt ontwikkeld op het gebied van LOB en Burgerschap.

Voor jouw opleiding bestaat de inspanningsverplichting Burgerschap uit de volgende bewijzen per dimensie:

Dimensies (incl. kritische denkvaardigheid)

Studiejaar afronding

Bewijs in Portfolio

Politiek-juridische dimensie

Jaar 2

Opdracht gemaakt

Economische dimensie

Jaar 1

Opdracht gemaakt

Sociaal-maatschappelijke dimensie

Jaar 1

Opdracht gemaakt

Dimensie vitaal burgerschap

Jaar 1

Opdracht gemaakt

Voor jouw opleiding bestaat de inspanningsverplichting ‘Loopbaanoriëntatie en begeleiding’ uit de volgende bewijzen per dimensie:

Competenties

Studiejaar afronding

Bewijs in Portfolio

Kwaliteitenreflectie

Jaar 1

Opdracht gemaakt

Motievenreflectie

Jaar 1

Opdracht gemaakt

Werkexploratie

Jaar 1

Opdracht gemaakt

Loopbaansturing

Jaar 2

Opdracht gemaakt

Netwerk

Jaar 1

Opdracht gemaakt

Bindend studieadvies

Bij MBO Utrecht ontvang je zowel als BOL-student als BBL-student in alle leerjaren een studieadvies op basis van je studievoortgang en leerhouding. In het eerste leerjaar is het studieadvies verplicht. Dit staat zo in de wet. Meer informatie over het bindend studieadvies vind je op https://www.mboutrecht.nl/praktisch/het-onderwijs/bindend-studieadvies/.

Dit zijn de criteria die worden gehanteerd voor het afgeven van een (voorlopig/bindend) studieadvies binnen jouw opleiding:

• persoonlijke ontwikkeling
• professionele ontwikkeling;
• studieresultaten;
• aanwezigheid.

Normen voorlopig en bindend studieadvies

Je ontvangt naast de rapportage studievoortgang periode 2 ook het voorlopig/ bindend studieadvies (VSA). Onderstaand zie je waar het advies op is gebaseerd.

 

Onderdeel studieadvies

Criteria

Mogelijke score  

1. Persoonlijke ontwikkeling (incl. studiehouding)

VSA: opleidingsresultaten periode 1, 2

BSA: opleidingsresultaten periode 1, 2, 3 en 4 

 

Onvoldoende, Voldoende, Goed

Indicatoren O, V of G:

-         student laat ontwikkeling zien op basis van POP en 360 graden feedback

2. Professionele ontwikkeling (incl. beroepshouding)

VSA: opleidingsresultaten periode 1, 2

BSA: opleidingsresultaten periode 1, 2, 3 en 4 

 

Onvoldoende, Voldoende, Goed

Indicatoren O, V of G:

-        op basis van 360 graden feedback door de werkplek

-        op basis van één beoordelend document van de werkplek

3. Aanwezigheid

VSA: opleidingsresultaten periode 1, 2

BSA: opleidingsresultaten periode 1, 2, 3 en 4 

 

Onvoldoende, Voldoende, Goed

Onvoldoende = minder dan 80% aanwezig

Voldoende = tussen 80 en 90% aanwezig

Goed= meer dan 90% aanwezig

4. Studieresultaten

VSA: opleidingsresultaten periode 1, 2

BSA: opleidingsresultaten periode 1, 2, 3 en 4 

 

Onvoldoende, Voldoende, Goed

Normen voldoende:

-        er is vooruitgang te zien in de behaalde resultaten.

-        maximaal 1 onvoldoende bij AVOexamens

 Het VSA of BSA is negatief als:

Twee of meer van de 4 onderdelen onvoldoende zijn.
 

Advies doorstroom naar ander niveau of nieuwe kans

Het is mogelijk dat het team op basis van de resultaten, de specifieke situatie van de student en de opleiding die de student volgt komt tot een bindend negatief studieadvies. In overleg met je SLB’er én met goedkeuring van je opleiding kan gekeken worden naar de mogelijkheden om je opleiding op een lager niveau (van N4 naar N3) te vervolgen. Of het eerste studiejaar opnieuw volgen. Dit wordt besloten op basis van hierboven genoemde pijlers/ onderdelen.

Examinering

Om je diploma te kunnen behalen doe je examens:

Examenplan

Hoe de examinering plaatsvindt voor jouw opleiding en de keuzedelen vind je in het examenplan. Daar staat het volgende in beschreven:

De examenplannen vind je terug op https://www.mboutrecht.nl/praktisch/

Vrijstellingen

Je kunt een vrijstelling aanvragen voor een examenonderdeel als je met eerder behaalde resultaten al voldoet aan de eisen.

Een vrijstelling kun je aanvragen voor de

Als student vraag je zelf vrijstelling aan in overleg met je SLB’er. De examencommissie neemt een besluit over jouw aanvraag en informeert je over de uitslag. Meer informatie over vrijstellingen staat in het examenreglement. Die vind je op de website van MBO Utrecht.

Diplomering

Hieronder zie je aan welke diploma-eisen je moet voldoen:

Diploma-eis

Slaag/zakbeslissing

Kerntaken

Oordeel per kerntaak minstens voldoende en/of (afgerond naar) cijfer 6

Wettelijke vereisten uit de kwalificatie:

Een beroepskracht beschikt over een bewijsstuk waaruit blijkt dat zij: a.de Nederlandse taal voor de deelvaardigheden gesprekken voeren, luisteren en spreken beheerst op ten minste niveau B2 van het Europees Referentiekader voor Talen, of b.de Nederlandse taal voor de mondelinge taalvaardigheid beheerst op ten minste niveau 3F als bedoeld in bijlage 1 bij het Besluit referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen. De eisen aan het minimum taalniveau voor beroepskrachten treden in werking met ingang van 1 januari 2025. Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2017-49278.html https://www.veranderingenkinderopvang.nl/documenten/brieven/2020/7/1/verzamelbrief-kinderopvang-juni-2020 Een beroepskracht beschikt over een bewijsstuk waaruit blijkt dat zij: a. de Nederlandse taal voor de onderdelen Mondelinge Taalvaardigheid en Lezen beheerst op ten minste niveau 3F als bedoeld in bijlage 1 bij het Besluit referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen. b. de kennis en vaardigheden beheerst gericht op het vroegtijdig bestrijden van achterstanden bij jonge kinderen zoals bedoeld in artikel 4, lid 2 van het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie. Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2017-184.html (OCW) https://wetten.overheid.nl/BWBR0027961/2020-08-01 (OCW) Een beroepskracht beschikt over een bewijsstuk waaruit blijkt dat zij de leerdoelen voor het werken met 0-jarigen beheerst conform bijlage II van de cao kinderopvang. De eisen aan het werken met 0-jarigen treden in werking met ingang van 1 januari 2025. Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2017-49278.html Regeling Wet kinderopvang, artikel 7 lid 1 (https://wetten.overheid.nl/BWBR0017252/2020-01-01), cao kinderopvang (https://www.kinderopvang-werkt.nl/sites/fcb_kinderopvang/files/downloads/integrale_gewijzigde_cao_kinderopvang_2020-2021_0.pdf) https://www.veranderingenkinderopvang.nl/documenten/brieven/2020/7/1/verzamelbrief-kinderopvang-juni-2020

Oordeel voldoende

Nederlands, rekenen en Engels

Je hebt voldaan aan de landelijk vastgestelde eisen voor de generieke examenonderdelen Nederlands, Engels en rekenen

  • Nederlandse, Engels en rekenen: het resultaat van de examens moet minimaal een 5 en tweemaal 6 zijn (in willekeurige volgorde).

Loopbaan en Burgerschap

Voldaan

Bpv

Met positieve beoordeling voltooid, waarbij oordeel leerbedrijf is betrokken.

Keuzedelen

De examenresultaten van de keuzedelen zijn van invloed op de slaag/zakbeslissing. De volgende compensatieregeling geldt:

  • het gemiddelde van de examenresultaten van de keuzedelen binnen de keuzedeelverplichting moet tenminste (afgerond) een 6 of tenminste 'voldoende' zijn;

  • voor minimaal de helft van deze keuzedelen moet het resultaat tenminste een 6 of tenminste 'voldoende' zijn;

  • een keuzedeelresultaat mag nooit lager dan een 4 of een daarmee overeenkomende eindwaardering zijn (zoals bijvoorbeeld een ‘onvoldoende’ of ‘niet behaald’).

MBO Verklaring

Het kan zijn dat je, om wat voor reden dan ook, zonder diploma de opleiding verlaat. In dat geval krijg je van de Examencommissie van MBO Utrecht een mbo-verklaring mee. Dat is een overzicht van alle examenresultaten die je tot het moment van uitschrijven hebt behaald. Met die verklaring kun je een werkgever of een vervolgopleiding laten zien welke delen van de opleiding je hebt afgerond.
Let op: de mbo-verklaring is géén certificaat of diploma. Deze verklaring heeft voor werkgevers niet de waarde die gelijkwaardig is en biedt bijvoorbeeld ook geen garantie op vrijstellingen bij een vervolgopleiding.